COACHING jest procesem stawiającym sobie za cel wykreowanie trwałej zmiany w sposobie myślenia i zachowania klienta (coachee), w oparciu o jego zasoby.Coaching posiada interdyscyplinarne zaplecze, na które składająsię, obok filozofii, przede wszystkim osiągnięcia psychologii oraz teorii organizacji i zarządzania. U podstaw pracy coachingowej tkwi kilka ważnych założeń: po pierwsze, coachee jest jednostką nie tylko zdrową psychicznie, ale też kreatywną w poszukiwaniu nowych rozwiązań; po drugie, klient sam podejmuje najtrafniejsze z możliwych decyzje; po trzecie, coachee jest w stanie osiągnąć wyznaczone przez siebie cele; po czwarte, w coachingu akcent pada na „tu i teraz”. Nieoceniający proces, w którym udział bierze coachee i uważnie słuchający go coach, pozwala na maksymalnie pełne wykorzystanie zasobów i możliwości tego pierwszego, a także na optymalizację jego działań. W tym sensie jest to proces proaktywny, zawsze dostosowany do potrzeb klienta. Coachee jest ekspertem dla samego siebie – jedynym prawdziwym autorytetem w kwestii uznania wartości decyzji jest dla klienta procesu on sam.Umiejętności coacha koncentrują się tymczasem na procesach (drogach dojścia do rozwiązania), a nie na samych rozwiązaniach. Coach nie jest szkoleniowcem czy trenerem w ścisłym tego słowa znaczeniu, nie jest również konsultantem, doradcą, mentorem; coach nie prowadzi psychoterapii, aczkolwiek czerpie z określonych modalności i strategii terapeutycznych, zwłaszcza krótkoterminowych (RTZ itp.). Kluczową rolę w coachingu odgrywa umiejętność zadawania pytań, a wraz z nią zdolność identyfikacji głębszej, ukrytej struktury problemu, zyskującego w procesie status wyzwania. Coaching pozwala na wyrobienie u klienta większej pewności siebie, a także uczy go podejmowania samodzielnych decyzji; coaching pozostaje więc nierozerwalnie związany z odpowiedzialnością. Coaching – także w Polsce – obecny jest w kręgach osób zainteresowanych rozwojem osobistym oraz w kręgach biznesowych, gdzie najczęściej chodzi o podnoszenie na wyższy poziom skuteczności działań. Coaching wspiera racjonalne działanie organizacji; jest zarówno sposobem rozwoju kadry menedżerskiej oraz metodą budowania przywództwa, jak też zbiorem narzędzi wspierających pracę z podwładnymi.Coraz częściej znaczenie coachingu pogłębiane jest o wartość samego procesu – podkreśla się wagę nie tylko celu, do którego dąży coachee, ale też samego rozwoju, dokonującego się w trakcie procesu, czy wręcz swoistej „przemiany” osoby coachowanej. W przypadku transformacyjnego wariantu coachingu klient jest traktowany „globalnie”, co oznacza, że w trakcie trwania procesu uwzględnione zostają wyższe poziomy jego funkcjonowania (tożsamość, wizja, misja). Model ten wpisuje się w najnowsze trendy jeśli idzie o rozwój potencjału ludzkiego – w tym na płaszczyźnie biznesowej.
Bibliografia:
- Abravanel M., Gavin J., Exploring the Evolution of Coaching Through the Lens of Innovation, „International Journal of Evidence Based Coaching and Mentoring” 2017, № 1.
- Bavister S., Vickers A., Coaching, tłum. M. Kowalczyk, Gliwice 2007.
- Bennewicz M., Coaching i mentoring w praktyce, Warszawa 2011.
- Bennewicz M., Coaching, czyli restauracja osobowości, Warszawa 2013.
- Bennewicz M., Rozmowy z Karolcią, czyli coaching przy herbacie, Warszawa 2013.
- Bennewicz M., Coaching. Złote zasady, Gliwice 2018.
- Bennewicz M., Prelewicz A., Coaching. Zestaw narzędzi, Gliwice 2018.
- Bloch M., Grela J., Szewczak R., Coaching grupowy, Lublin 2017.
- Britton J.J., Skuteczny coaching grupowy. Zasoby, narzędzia, metody, tłum. P. Niedzieski, Warszawa 2016.
- Business-coaching jako dźwignia rozwoju przedsiębiorczości, (red.) L.D. Czarkowska, Warszawa 2015.
- Clutterbuck D., Coaching zespołowy, tłum. J. Środa, Poznań 2012.
- Coaching as a Method of Developing Human Potential, (ed.) L.D. Czarkowska, Warszawa 2010.
- Coaching doskonały. Przewodnik profesjonalny, (red.) J. Passmore, tłum. B. Grabska-Siwek, G. Siwek, Warszawa 2012.
- Coaching. Inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów, (red.) P. Smółka, Gliwice 2009.
- Coaching jako klucz do wewnętrznej motywacji, (red.) L.D. Czarkowska, Warszawa 2017.
- Coaching jako konstruktywny dialog, (red.) L.D. Czarkowska, Warszawa 2016.
- Coaching jako wskaźnik zmian paradygmatu w zarządzaniu, (red.) L.D. Czarkowska, Warszawa 2012.
- Coaching – katalizator rozwoju organizacji, (red.) L.D. Czarkowska, Warszawa 2011.
- Coaching. Teoria, praktyka, studia przypadków, (red.) M. Sidor-Rządkowska, Kraków 2009.
- Coaching transformacyjny jako droga ku synergii, (red.) L. Czarkowska, Warszawa 2014.
- Czarkowska L.D., Coaching grupowy jako metoda rozwoju inteligencji emocjonalnej i proaaktywności przedsiębiorców w sektorach kreatywnych, [w:] Zmiany demograficzne i społeczne w Polsce i Europie wyzwaniem dla nauki i praktyki zarządzania, (red.) P. Górski, Warszawa 2015.
- Dilts R., Od przewodnika do inspiratora, czyli Coaching przez duże „C”, tłum. B. Szczepaniak, Warszawa 2006.
- Dujanowicz K., Chraniuk A., Superwizja w coachingu, Lublin 2016.
- Evidence Based Coaching Handbook Putting Best Practices to Work for Your Clients, (eds.) D.R. Stober, A.M. Grant, Hoboken 2006.
- Fornalczyk A., Główne błędy i zagrożenia w coachingu, „Współczesne Zarządzanie. Kwartalnik Środowisk Naukowych i Liderów Biznesu” 2010, nr 1.
- Fres M., Coaching twórczości, Kraków 2018.
- Hall L., Uważny coaching. Jak uważność może zmienić twoją praktykę coacha, tłum. A. Niedzieska, P. Niedzieski, Warszawa 2015.
- Hargrove R., Mistrzowski coaching, tłum. I. Podsiadło, Kraków 2006.
- Hollander J., Wijnberg J., Coaching prowokatywny. Nowe podejście dla coachów, terapeutów, doradców, tłum. M. Szczypińska, Wrocław 2008.
- Höfner E.N., Styl prowokatywny w terapii i coachingu, tłum. I. Jurkiewicz-Buchała, Sopot 2017.
- Kimsey-House H. i in., Coaching koaktywny. Zmiany w biznesie, zmiany w życiu, tłum. M. Piechnik-Potęga, Warszawa 2014, wyd. 2.
- Krawczyńska-Zaucha T., Zastosowanie metody sokratejskiej w zarządzaniu – rzeczywistość czy iluzja?, [w:] Filozofia a praktyka, (red.) L. Kopciuch, Lublin 2015.
- Krawczyńska-Zaucha T., Etyczny fundament profesjonalnego coachingu. Po co coachowi kodeks etyczny?, „Coaching Review” 2016, nr 1.
- Krawczyńska-Zaucha T., Filozoficzne źródła coachingu. Metoda majeutyczna Sokratesa, „Coaching Review” 2017, nr 1.
- Kućka J. i in., Moc coachingu. Poznaj narzędzia rozwijające umiejętności i kompetencje osobiste, Gliwice 2013, wyd. 2.
- Law H., Ireland S., Hussain Z., Psychologia coachingu, tłum. G. Skoczylas, Warszawa 2010.
- Leadership coaching jako odpowiedź na wyzwania współczesnego świata, (red.) L.D. Czarkowska, Warszawa 2013.
- Life coaching. Relacje w równowadze, (red.) K. Ramirez-Cyzio, Warszawa 2010.
- McLeod A., Mistrz coachingu. Podręcznik dla menedżerów, HR-owców i trenerów, tłum. M. Witkowska, Gliwice 2008.
- Miskimin D., Sobczak M., Coaching rodzicielski, tłum. J. Stewart, Warszawa 2011.
- Myślenie systemowe w coachingu, (red.) K. Ramirez-Cyzio, Warszawa 2013.
- Neale S. i in., Coaching inteligencji emocjonalnej, tłum. M. Werbanowska, Warszawa 2016, wyd. 2.
- O’Neill M.B., Coaching dla kadry menedżerskiej. Siła i wrażliwość coacha w systemowym podejściu do problemów w zarządzaniu, tłum. A. Sawicka-Chrapkowicz, Poznań 2005.
- Paradowska D., Płuciennik J., Coaching w sytuacji kryzysu. Jak przekuć trudności w dobre doświadczenie, Warszawa 2017.
- Leedham M., Parsloe E., Coaching i mentoring. Strategie, taktyki, techniki, tłum. J. Halbersztat, Warszawa 2018.
- Peltier B., Psychologia coachingu kadry menedżerskiej. Teoria i zastosowanie, tłum. G. Skoczylas, Poznań 2005.
- Pilipczuk P., Współczesna mitologia coachingu. 70 konkretnych odpowiedzi na 70 zasadniczych pytań, Gliwice 2012.
- Rock D., Page L.J., Fundamenty coachingu. Neurobiologia a skuteczna praktyka, tłum. P. Niedzieski, Warszawa 2014.
- Rogers J., Coaching. Podstawy umiejętności, tłum. K. Konarowska, D. Porażka, Gdańsk 2013.
- Rosinski Ph., Coaching międzykulturowy. Jak wykorzystać potencjał tkwiący w różnicach narodowych, korporacyjnych i zawodowych, tłum. M. Parys, Warszawa 2011.
- Rosinski Ph., Globalny coaching. Podejście zintegrowane, tłum. A. Niedzieska, P. Niedzieski, Warszawa 2011.
- Rybczyńska K., Zubrzycka-Nowak M., Coaching zdrowia. Twoje życie w twoich rękach, Sopot 2013.
- Rynkiewicz J., Praktyczne aplikacje filozofii. Samorealizacja – coaching – świat biznesu, „Kultura i Wartości” 2013, nr 2.
- Rzycka O., Niezwykła moc zadawania pytań w zarządzaniu ludźmi, Warszawa 2010.
- Sidor-Rządkowska M., Profesjonalny coaching. Zasady i dylematy etyczne w pracy coacha, Warszawa 2012.
- Sidor-Rządkowska M., Coaching kariery. Doradztwo zawodowe w warunkach współczesnego rynku pracy, Warszawa 2018.
- Stelter R., A Guide to Third Generation Coaching. Narrative-Collaborative Theory and Practice, Dordrecht – Heidelberg – New York – London 2014.
- Szmidt H., Coaching line. Nowe wyzwania dla kadr, menedżerów i dla ciebie, Rzeszów 2012.
- Ślęzak-Gładzik I., Zawód coach. Kształcenie coachów w Polsce, „Humanities and Social Sciences” 2015, № 4.
- Teusz G., Przez Ty człowiek staje się Ja. Coaching i filozofia dialogu – konstruktywne spotkanie, „Studia Edukacyjne” 2017, nr 43.
- Thorpe S., Clifford J., Podręcznik coachingu. Podręcznik szkolenia, niezbędnik dla instruktorów i menedżerów, tłum. A. Sawicka-Chrapkowicz, Poznań 2007, wyd. 2.
- Trzcińska I., O duchowości inaczej. Coaching w perspektywie przemian kultury współczesnej, „The Polish Journal of the Arts and Culture”, vol. 2, Kraków 2013.
- Whitmore J., Coaching. Trening efektywności. Rozwój ludzkiego potencjału w oparciu o model GROW. Zasady oraz praktyka coachingu i przywództwa, tłum. M. Sobczak, Warszawa 2011.
- Woszczyk A., Niejednoznaczność coachingowych narracji o efektywności. Implikacje etyczne i antropologiczne, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej (Organizacja i Zarządzanie)” 2017, nr 112.
- Zubrzycka-Nowak M., Monostori S., Rybczyńska K., Czym jest coaching: prawdy i mity, Gdańsk 2018.
- Żukowska J., Naukowe ujęcie coachingu, [w:] Człowiek w organizacji. Teoria i praktyka, (red.) P. Wachowiak, Warszawa 2012.